ONLINE – Opiniowanie sądowo-psychologiczne w sprawach samobójstw
Szkolenie prowadzi:
mgr Ewa Wach
Kierowniczka Zakładu Psychologii Sądowej Instytutu Ekspertyz Sądowych im. Prof. J. Sehna, biegła w zakresie psychologii sądowej. Posiada rekomendacje biegłego psychologa sądowego przyznane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne w zakresie problematyki: związanej z procesom cywilnym, nieletnich i rodziny, dorosłych sprawców przestępstw, zeznań świadków oraz typowania sprawców. Specjalizuje się przede wszystkim w opiniowaniu w sprawach karnych dotyczących ofiar oraz sprawców poważnych przestępstw, w tym m. in. dot.: wykorzystania seksualnego przez sprawców obcych oraz przez członków rodziny, przesłuchania pokrzywdzonych, motywacji zamachów samobójczych dzieci i dorosłych, motywacji działania sprawców. W tych dziedzinach prowadziła badania naukowe, a także opracowała kilkadziesiąt publikacji. Prowadzi też zajęcia dla studentów psychologii (UJ, UAM, SWPS) oraz podyplomowe dla psychologów sądowych oraz dla prawników, głównie organizowanych przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury.
Charakter i zakres szkolenia
Szkolenie skierowane jest do psychologów zajmujących się (lub planujących się zajmować) opiniowaniem na rzecz wymiaru sprawiedliwości (sądów, prokuratur, policji) oraz zainteresowanych problematyką motywacji zamachów samobójczych i odtwarzania sylwetki osoby nieżyjącej. Samobójstwo jest przedmiotem ekspertyzy sądowej w sytuacji, gdy istnieje wątpliwość, czy dana osoba, popełniła samobójstwo czy zginęła w wyniku nieszczęśliwego wypadku czy też raczej została ofiarą zabójstwa. Taka wątpliwość w prowadzonym postępowaniu karnym pojawia się wówczas, gdy stan znalezionych zwłok osoby pokrzywdzonej nie pozwala medykom sądowym na wskazanie mechanizmu jej śmierci, bądź gdy dana osoba zaginęła w niewyjaśnionych okolicznościach i nie wiadomo, co się z nią dzieje (nie żyje, żyje lecz zerwała kontakty ze swoim środowiskiem). Z kolei w tych przypadkach, gdy fakt śmierci samobójczej nie budzi wątpliwości organów ścigania, istotne jest określenie motywacji podjęcia takiej decyzji przez samobójcę, szczególnie ustalenie czy do dokonania zamachu samobójczego przyczyniło się zachowanie innych osób, np. poprzez stosowanie wobec późniejszego samobójcy różnych form przemocy (znęcanie, zaniedbanie, mobbing, stalking, bullying), ponieważ za doprowadzanie do samobójstwa grozi tym osobom odpowiedzialność karna.
W trakcie szkolenia uczestnicy dowiedzą się, jakie są podstawy opracowywania opinii w takich sprawach, w jaki sposób zbierać informacje niezbędne do odtworzenia sylwetki psychologicznej osoby nieżyjącej/ zaginionej oraz jak intepretować dane pochodzące z różnych źródeł dotyczące sytuacyjnych i osobowościowych (w tym związanych z ew. chorobą psychiczną) uwarunkowań zachowania samobójcy, a także jak formułować wnioski końcowe, aby nie wykraczać poza zakres kompetencji biegłego.
Powyższe kwestie i problemy będą zilustrowane przykładami pochodzącymi z konkretnych opinii psychologicznych. W zależności od oczekiwań uczestników szkolenia prezentowane przypadki będą dotyczyć śmierci samobójczej dzieci i młodzieży bądź osób dorosłych, ewentualnie obu tych grup.
Forma zajęć
Zajęcia będą prowadzone online, w formie wykładów ilustrowanych przykładami z praktyki opiniowania sądowo-psychologicznego.
Program szkolenia
- Regulacje prawne dotyczące odpowiedzialności karnej za przyczynienie się do samobójstwa.
- Cel i zakres ekspertyzy psychologicznej w sprawach dot. osób nieżyjących bądź zaginionych.
- Ryzyko popełnienia samobójstwa (poziomy ryzyka, grupy osób o wysokim ryzku popełnienia samobójstwa):
- czynniki osobowościowe;
- czynniki sytuacyjne.
- Specyfika samobójstw w określonych grupach ryzyka (dzieci i młodzieży, służb mundurowych, ofiar przemocy domowej, osób chorych psychicznie).
- Podstawy odtwarzania sylwetki psychologicznie osoby nieżyjącej/zaginionej; źródła informacji:
- akta sprawy;
- wywiady z osobami z otoczenia osoby nieżyjącej/zaginionej;
- analiza jej wytworów;
- znaczenie listu pożegnalnego.
- Schemat odtwarzania sylwetki psychologicznej osoby nieżyjącej/zaginionej:
- stan somatyczny i psychiczny (ew. symptomy psychopatologiczne, sprawność procesów poznawczych;
- ocena sfery emocjonalnej;
- ocena aktywności życiowej;
- ocena relacji społecznych;
- analiza sposobu przeżywania sytuacji kryzysowych i stosowanych mechanizmów zaradczych.
- Interpretacja zebranego materiału oraz opracowanie wniosków końcowych w sprawach samobójstwa – wskazanie motywów zamachu samobójczego bądź ich wykluczanie na podstawie przypadków, w których opiniowali biegli psychologowie.
Termin szkolenia
28 lutego, 1, 2 marca 2025 r.
Trzydniowe szkolenie obejmuje 25 godzin dydaktycznych.
Planowany harmonogram zajęć:
Piątek 15:30 – 19:30
Sobota 9.00 – 19.00
Niedziela 8.00 – 16.30
Koszt szkolenia
840 PLN